Dr. Rahman: ‘We hebben een proces ontwikkeld dat silicium uit gebruikte zonnecellen verzameld en binnen een dag terugbrengt tot een zuiverheid van meer dan 99 procent, zonder dat er gevaarlijke chemicaliën nodig zijn. Dit thermische en chemische proces is veel groener, goedkoper en efficiënter dan elke andere techniek die momenteel op de markt is.
SmartBuilding hard- en software toepassingen zorgen niet alleen voor meer comfort. Ze besparen energie, zorgen voor een gezond binnenklimaat en zijn steeds vaker gebundeld in een totaaloplossing.
Waarom is een auto slim en een huis of gebouw nog zo dom dat we kansen voor comfort en besparing laten liggen? Vreemd toch eigenlijk dat gebouweigenaren minder snel verdiepen in de mogelijkheden voor smart building en wel alles kunnen vertellen over wat hun auto allemaal kan. Maar als het aan de smart building industrie ligt, gaat dat nu snel veranderen.
Totaaloplossing
Hoe ideaal is het als verlichting, ventilatie, verwarming, airco, beveiliging en andere systemen op elkaar aangesloten zijn en zorgen voor een comfortabel binnenklimaat dat bovendien energie bespaart?
Het nieuwe schoolgebouw van Aeres voorziet inmiddels ruim van allerlei toepassingen. Een besparing op de energie- en beheerkosten wordt bereikt, doordat enkel de ruimtes worden gekoeld en verwarmd die in gebruik zijn en er behoefteafhankelijk geventileerd wordt. Zitten er veel studenten in een ruimte, dan meten de sensoren dat en wordt er meer geventileerd, ook de verlichting met daglichtregeling en de zonwering loopt hier in mee.
De Technische Unie heeft inmiddels het derde inspiratiecentrum geopend in Utrecht. Daar kunnen bezoekers zien, ervaren en beleven welke slimme en duurzame oplossingen er zijn voor kantoren, scholen en huizen.
Bundel je alle hard- en software in een smart gebouwbeheersysteem dan kun je daar de energiekosten al snel met 30 tot 50% verlagen!
Immers, wie effectiever en efficiënter energie gebruikt, bespaart geld en verdient daarmee de initiële kosten voor de benodigde technologie op korte termijn terug. Verwarming, ventilatie, koeling en verlichting zijn goed voor zo’n 50 procent van het energieverbruik in commerciële gebouwen. Het prestatieborgingsysteem slaat gebouwdata op en vergelijkt ze met ingestelde waarden, KPI’s. Rapportages van meetgegevens geven periodiek inzicht en er kan direct bijgestuurd worden. Tel uit je winst.
factoren die bepalend zijn voor een gezond binnenklimaat
SmartBuilding Waar kun je aan denken?
Binnenklimaat sensoren meten o.a. luchtvochtigheid, co2, fijnstof etc. De juiste ventilatie zorgt voor (veel) minder ziekteverzuim door hoofdpijn, astma en allergische reacties
Slim koppelen van toegang met smart apps helpt gebouwbeheerders te sturen op efficient gebruik van het gebouw.
Gebruikers kunnen met een gepersonaliseerde app / smart card toegang krijgen tot het gebouw of de eigen woning in het complex. Maar ook reserveringen maken voor (vergader)ruimtes, fietsen, auto’s, instellingen beheren etc
Slim apparaten aanschakelen bij (eigen) overvloedige groene stroom
Aangeschakelde camerabeelden die je van een afstand gedetailleerd kunt monitoren in geval van calamiteiten
Perfecte mogelijkheid om onderhoud van machines en installaties te plannen en monitoren
Bovendien zijn SmartBuilding oplossingen steeds makkelijker integreerbaar en betaalbaarder. Zowel voor gebruik als gebouw installaties.
Een ‘state of the art gebouw’ beweegt mee met het gebruik
Ruimtes in een gebouw hebben vaak een verschillende functie. Een grote vergaderruimte die maar een paar keer per week gebruikt wordt, moet klimatologisch anders ingeregeld worden dan een kantoortuin. En diezelfde vergaderruimte kan nog steeds comfortabel zijn tijdens een vergadering met 25 mensen omdat sensoren het binnenklimaat voortdurend optimaliseren. Een goed SmartBuilding systeem weet hoe ruimtes benut worden en regelt automatisch bij als dat nodig is. Of het nou temperatuur, ventilatie, wifi of logistiek betreft.
Siemens SmartBuilding oplossing
Koppelen met BIM
Door gebruik te maken van synergieën tussen een SmartBuilding platforms en BIM kan bovendien de levenscyclus van een gebouw gemonitord worden. Alle verzamelde data in de loop van de jaren, is input voor betere prestaties en efficiëntie.
Design Thinking is een manier waarin we denken en maken zoals een ontwerper. Het is een manier om oplossingen te vinden voor moeilijke problemen. ‘Harige vraagstukken’ noemen we die ook wel eens. Soms zijn het vragen over grote problemen in de wereld. Het klimaatprobleem bijvoorbeeld.
Het is een manier die heel goed werkt om op een leuke, snelle manier ontwerpen te maken. Het draagt bij aan samenwerking, creativiteit, probleem oplossen en vooral aan enorme motivatie en betrokkenheid.
Energieopslag wordt steeds belangrijker. Want met al die groene energie moeten we overproductie en tekorten met elkaar in balans brengen. Gelukkig zijn er al heel veel oplossingen. Of stroomt er straks waterstof vooral door onze gasleidingen? Lees meer
Het is wel logisch dat SDG7 Energie invloed heeft op heel veel Sustainable Development Goals. Want in bijna elke grote uitdaging en kans in de wereld staat energie centraal.
Zowel voor jobs, veiligheid, klimaatverandering, voedselproductie als voor het verhogen van de inkomens is toegang tot voldoende, hernieuwbare, betaalbare energie essentieel.
BENG is sinds 1 januari 2021 de maatlat waarlangs Nederlandse gebouwen verduurzaamd dienen te worden. Kon je in het EPC tijdperk naar hartelust alle apart genomen maatregelen bij elkaar optellen om aan de gestelde norm te komen.
Met de komst van BENG wordt echter een harde scheiding gemaakt tussen gebouw en de technische installaties. Installaties zullen aan alle drie de voorwaarden van BENG moeten voldoen als het gaat om energiezuinig (ver)bouwen. Lees meer
De registratie van de Energie OntwerpChallenge is open. Houden jullie van een uitdaging? Vinden jullie energie- en klimaat belangrijk? Laat dan zien wat je kunt en doe mee aan de Energie OntwerpChallenge 2022.
Ontwerp het energiesysteem van de toekomst
Onderzoeken, Ontwerpen, Bouwen, Pitchen, Stralen en … Doorontwikkelen!
De energietransitie moet nu echt van de grond komen. Grondstoffen en materialen moeten in de kringloop blijven en de reductie van CO2, stikstof, fijnstof en andere vervuilende stoffen moet nu eindelijk echt op gang komen. Het is menens. Urgenda stapt opnieuw naar de rechter om de staat te dwingen en Shell is gemaand om nu ook echt stappen te zetten.
We hebben een veelheid aan innovatieve energieoplossingen nodig en wie kunnen dat beter bedenken dan jij met je medestudenten?
Think it, design it, create it
Bedenk het energiesysteem van de toekomst waarmee we Nederland versnelt vergroenen en de wereld mooier maken
4 Uitdagingen
Kies uit een van de vier uitdagingen:
Energie Opwekken
Energie Opslag
Energie Transport
Smart Systems / Data
Bijvoorbeeld: bedenk een innovatieve oplossing voor de opslag van energie in snel groeiende regio’s als Havengebied Rotterdam, Brainport Eindhoven, Zaanstad, Utrecht.
In drie stappen naar de winst
Met je team formuleer je een onderzoek- en/of ontwerpvraag die kan bijdragen aan (een deel van) de oplossing voor deze uitdaging. Bijvoorbeeld: hoe kunnen we de efficiëntie van vraag en aanbod van energie verhogen?
Vervolgens ga je met je team op zoek naar een mogelijk antwoord op je vraag. Je bedenkt nieuwe concepten, ontwikkelt prototypes of modellen en test ze aan de eisen van de praktijk.
In de eindpresentatie leg je jouw oplossing uit aan het jurypanel onder leiding van Ruud Koornstra, en aan een panel van opdrachtgevers en toekomstige klanten.
Door het samenwerken met andere studenten, leer je het ‘probleem’ vanuit verschillende kanten benaderen. En je leert uitleggen wat de meerwaarde van jullie concept is. De samenwerking, het projectmanagement en alle communicatie hierom heen,
Hierdoor ontwikkel je naast vakgerichte kennis, tal van andere vaardigheden zoals onderzoeken, samenwerken, omgaan met onzekerheid, oplossingsgericht denken, organiseren en communiceren. Stuk voor stuk vaardigheden die je later nodig hebt. Welk beroep je ook kiest: van ondernemer tot specialist in een bedrijf. Deze vaardigheden laten de waarde van jouw kennis en expertise als engineer zien.
Ontwerpcriteria
Creatief, inventief, vernieuwend
Innovatie in techniek en opbrengst
Bijdrage aan circulariteit en CO2 reductie
Opschaalbaarheid en operationele toepassing
Investeer in je toekomst en in een klimaatbestendig Nederland!
De registratie is open
Doe mee aan de SMARTCirculair Energy OntwerpChallenge en …
Draag bij aan een groene wereld met voldoende betaalbare energie voor iedereen
Ontwikkel jezelf in een razend tempo
Profileer je binnen de energiesector
Breid je CV uit met een geweldige ervaring
Kom in contact met bedrijven en experts die je helpen met je conceptontwikkeling en met de doorontwikkeling van je product
Buildings’ energy systems: Apps, smart systems, Smart Monitoring, Management & Control
Data zijn onontbeerlijk om de Energietransitie succesvol te realiseren. Daarom heeft SMARTCirculair Data als een van de vier thema’s in de Energie OntwerpChallenge benoemd. Deze 4 thema’s zijn vooral relevant voor studententeams die deelnemen aan de Energie OntwerpChallenge.
Ruud Koornstra in zijn documentaire ‘Het paradijs op Aarde begint in Nederland’
Ruud Koornstra: “Wij Nederlanders zijn de vernieuwers van de wereld, ons koude kikkerlandje heeft bij uitstek alles wat er nodig is voor een totale systeemverandering: geld, kennis, technologie en onze geografische ligging.”
Sinds 2014 is de ledlamp doorgebroken maar de eerste uitvinding dateert al van 1927! Dit is de historie van de ledlamp.
Toen Edison in 1879 zijn elektrische verlichting in de vorm van gloeilampen presenteerde, was dat een revolutie. Edison kondigde aan dat elektrisch licht zo goedkoop zou worden, dat alleen de rijken nog een kaars zouden branden. In de twintigste eeuw was de dominantie van elektrisch licht onbetwist.
Hoogeveen krijgt ook een ‘waterstofwijk’. Studenten van het Alfa College maken het ontwerpplan en Terra studenten zorgen voor een natuurinclusieve wijk
Een nieuwbouwwijk in Hoogeveen krijgt de eerste waterstofcentrale die de wijk van energie gaat voorzien. Alfa- en Terra Studenten gaan zich daarover buigen om in juni een geweldig ontwerp te kunnen presenteren aan gemeente en bedrijven. Maar waterstof, waar hebben we het dan over?
Waterstof is het meest voorkomend element in het universum, de brandstof van de zon en het ‘nieuwe aardgas’. Zo wordt ons vaak voorgehouden. Hoewel waterstof overal om ons heen aanwezig is, kost het energie om waterstof in pure vorm ter beschikking te krijgen. Dit afgeleide karakter nuanceert de rol van waterstof in het energie- en warmte systeem en vraagt om een andere manier van denken over waterstof in de bebouwde omgeving ten opzichte van aardgas.
Nedstack heeft met dit perspectief in gedachten het Energie-erf ontwikkeld; een concept voor waterstof als ‘aardgasvrije oplossing’ op wijkniveau. Een concept waarbij alle krachten van waterstof worden benut in balans met andere duurzame energieoplossingen. Lees meer
Tijdens de Hackaton deden de studententeams een brainstorm om ideeën te genereren en te filteren
De Hackaton die het Friesland College op 2 februari organiseerde, leverde mooie energieconcepten op die nu doorontwikkeld worden voor de Energie OntwerpChallenge. Vijf studentengroepen, multidisciplinair van samenstelling, brainstormden over het energiesysteem van de toekomst. De hackaton startte om 9 uur s’morgens en om 21.00 uur waren de studenten klaar. Moe maar voldaan.
De hackaton had haar debuut bij het Friesland College. De organisatie was perfect dankzij de voortreffelijke hosting van docenten Peter van der Geest en Margriet Wiersma die hiermee uiting gaven aan het Excellentieprogramma van het Friesland College. Na de kick off kwamen de teams bij elkaar en werden regelmatig gevoed met gastlessen en masterclasses variërend van energiedragers tot een energizer waarin studenten in beweging gebracht werden waardoor ze weer een paar uur verder konden.
Conceptontwikkeling
Tanja Nolten vertelde over de wedstrijdcriteria, de planning en prijzen van de challenge. En tussen 19.– en 21.00 uur was ze gevraagd als jurylid om de beste concepten eruit te pikken. Dat viel nog niet mee want de hackaton leverde veel mooie concepten. Gelukkig konden er een paar ideeën worden samengevoegd waardoor alle concepten door ontwikkeld gaan worden.
Hackaton opbrengst
Ronddraaiende ventilatoren waaraan een spoel met adapter die voor voldoende energie zorgen om kleine apparatuur te laten werken maar ook complete huizen van licht te kunnen voorzien
Een energie opwekkende snelweg met het Peltierelement. Leidingen onder het asfalt worden gebruikt als energie buffervat
Een magneetcilinder die als dynamo energie opwekt
Een magneetauto / energie opwekkende wegen, afgeleid van de speelgoed racebaan
Een combinatie van lichtgevende zeevond, chemie en windenergie
Deze eerste hackaton, georganiseerd in het kader van de week van de circulaire economie, smaakt naar meer. Studenten waren erg positief over de dag en de opbrengst is voortreffelijk in zo’n korte tijd.
“Mijn droom is fotosynthese namaken,” zegt Jan van Maarseveen, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Kunstmatige fotosynthese dus.
“De natuur gebruikt de zon als energiebron en CO2 als grondstof. Met energie van de zon wordt CO2 omgezet in glucose. Heb je eenmaal glucose, dan heb je altijd energie tot je beschikking. Zoals blad aan de bomen zonlicht omzet in glucose. Het is de ideale manier van energieopslag. Maar… als je kijkt hoe de natuur dit doet, dan is dat een enorm complexe machinerie.”
Een hybride PVT-paneel produceert evenveel energie als 5 fotovoltaïsche panelen.
Hybride zonnepanelen zijn een combinatie van PV-zonnepanelen en zonnecollectoren. De panelen leveren zowel stroom als warmte. Ze zijn vooral geschikt voor kleinere dakoppervlakken. Hybride zonnepanelen worden ook wel aangeduid met PVT (Photo Voltaisch Thermisch) panelen.
Een zonnecollector is een wisselaar die direct en diffuus zonlicht omzet in warmte (niet te verwarren met een zonnepaneel die voor omzetting van zonlicht naar elektriciteit wordt gebruikt).
PVT-panelen kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden als bron voor een water/water-warmtepomp. Lees meer
warmtebatterij kan duurzame energie in huis omzetten in warmte
De WarmteBatterij, ontwikkeld door TNO en TU/e is prachtig door zijn eenvoud. Het zout wordt in de zomer gedroogd door daar warmte in te stoppen. Dit droge zout wordt in de winter weer vermengd met water, waarbij grote hoeveelheden warmte vrijkomt.
De Warmtebatterij kan ingezet worden in de particuliere woningbouw
Die is zo klein dat het past in de geringe ruimte die beschikbaar is in de meeste huizen. Het doorbraak materiaal is een zoutcomposiet, met K2CO3 (kaliumcarbonaat) als basismateriaal. Het is de eerste echte warmtebatterij voor in huis: compact, verliesvrij, stabiel en betaalbaar.
Maar ook op Industrieel niveau door de warmte op te slaan in een silo
De Mengfabriek in Den Bosch is een goed voorbeeld: Daar staan 34 silo’s die omgebouwd kunnen worden. Er is echter maar één silo nodig om de hele Mengfabriek in Den Bosch van warmte te voorzien.
Zon, wind en waterenergie worden steeds aantrekkelijker. Fossiel (snel) afbouwen en groene, hernieuwbare energie opschalen, dat is waar we naar toe moeten
Fossiele energie is uit! De prijs voor groene energie daalt al heel lang, en de toepassing ervan groeit sneller dan verwacht. Het International Energy Agency (IEA), een denktank voor energie, moet jaar in jaar uit zijn verwachtingen over zonne-energie naar boven bijstellen.
Ook windenergie wordt steeds goedkoper. In veel gevallen zijn wind en zon al goedkoper dan fossiele energie – dat zal de transitie zeker versnellen.
De lucht is in jaren niet zo schoon geweest. Dat op zich is al een klimaatrevolutie. Maar als de COVID19 lock down straks weer helemaal verdwenen is, moeten we niet net als China, binnen twee maanden de boel zo verzieken dat de lucht nog erger vervuild dan voor Corona. Wat moeten we dus doen? Hoe kunnen we versnellen? En hoe kunnen we samen de revolutie van de circulaire economie aanjagen en versnellen?
KlimaatRevolutie in de bouw
Meer woningbouw en toch minder uitstoten?
Dat kan, dat weten we toch? Maar dan moeten we niet met massa’s beton en staal werken. Wat dan wel? Je raad het al. Bouwen met hout en andere natuurlijke nagroeibare materialen als olifantsgras (ijzersterk), hennep (superisolatie), leem (supergezond binnenklimaat) Waarom moesten we ook weer met dit soort materialen werken? Nou, er wordt nu al gevochten om zand. Letterlijk. Zand is nodig voor beton en dat is er nu al te weinig. Bovendien. Hout en andere nagroeibare grondstoffen hebben al heel veel CO2 omgezet in zuurstof en bij een verantwoord bosbouwbeleid kunnen we massa’s hout op de ouderwetse manier monteren zodat het later gedemonteerd kan worden als het gebouw een transformatie nodig heeft.
KlimaatRevolutie in de energie
Meer energie nodig met minder fossiel
De grote windparken op zee komen eraan. Zonneparken krijgen steeds meer ruimte. Netbeheerders zorgen voor grotere kabels maar kunnen al die energie niet aan. En de industrie gebruikt nu al massaal waterstof, maar dan van kolen en gas. Hoog tijd dat we onze groen opgewekte energie gaan opslaan op een duurzame manier. En dan hebben we misschien wel wat verlies ja, maar batterijen zijn weer vreselijk vervuilend. Dus ruim baan voor waterstof die kan worden gebruikt voor vliegtuigen, industrie en (zwaar) vervoer inclusief auto’s. Een brandstofcelletje erin en hopla.
In de noordelijke provincies wordt al jaren op waterstof gereden. Personenauto’s, bussen, vuilniswagens … het is geen probleem meer. Nu de infra nog.
KlimaatRevolutie in de fashion
Goedkoop is duurkoop
Dat leuke zomerbloesje voor een paar euro. Eigenlijk weten we allemaal wel dat dat eigenlijk veel te goedkoop is. Niet alleen in de fashion maar in heel veel meer sectoren knijpen grote bedrijven hun leveranciers af. Top op het bot. Honderd duizenden mensen in Zuid-Oost Azie werken en leven onder erbarmelijke omstandigheden, de verfstoffen vervuilen grond, poelen, rivieren en oceanen en nu er minder bestellingen zijn, gaan mensen letterlijk dood van de honger omdat ze niet kunnen werken. Er is een structurele verbetering nodig. En daar kun jij aan bijdragen.
Je weet het al lang: minder vlees, meer plantaardig, producten uit de regio of uit Europa maar hoe meer klimaatkilometers we vermijden, hoe beter voor de aarde. Dus voor jou, voor jouw kinderen, voor alle vogels, insecten, vissen en ijsberen en nog duizenden soorten die met uitsterven bedreigd worden.
Ecologisch voedsel verbouwen. Meer ruimte voor wieren en algen, sowieso verbouwen op zoutwater gronden. Ons voedselpatroon zal veranderen. De megastallen zijn binnen nu en 10 jaar verleden tijd. In de plaats komt ruimte voor de natuur, voor de beesten, de vissen en gelukkig ook voor ons. Maar dat laatste – met mate.
Oh ja, vergeet niet te kijken waar de producten vandaan komen. Er zijn voldoende mooie europese wijnen, bieren, groenten, fruit etc. Niet vergeten he?
KlimaatRevolutie in de mobiliteit
Echt niet meer allemaal in de auto of de trein
Auto’s staan nu te verstoffen, ov-chipkaarten liggen al weken ongebruikt in de la en scooters en motoren hebben de schuur in geen weken verlaten. Reizen is ineens niet meer aan de orde van de dag, en thuiswerken kan ook hierna de norm worden.
Voor het milieu is dit een verademing: door het verminderde verkeer wordt de lucht boven ons land steeds schoner. Laten we daarom, als de coronamaatregelen worden opgeheven, niet verdergaan waar we gebleven waren, maar ons vervoer mee-vergroenen.
Laat de auto vaker staan, of kies voor een groen alternatief zoals een elektrische auto. Nog beter voor het klimaat zijn het openbaar vervoer en de (elektrische) fiets.
Ad van Wijk is de grondlegger en plannenmaker van de waterstofcentrale in Hoogeveen
In Hoogeveen begint eind 2020 de bouw van een wijk met een eigen waterstofcentrale. De zestien huizen zullen overtollige elektriciteit centraal omzetten in waterstof. Een warmtepomp en brandstofcel zorgen voor genoeg warmte en energie in de donkere, koude wintermaanden. Door een centrale energiecentrale te bouwen kan het systeem veel efficiënter werken.
Ingenieursbureau Arcadis, conceptontwikkelaar LiveFree en de gemeente Hoogeveen werken samen aan de wijk Van der Veen erf. De wijk wordt de eerste die waterstof gebruikt om elektrische energie op te slaan.
Twintig van deze zonnepanelen zouden een gezin een heel jaar lang van stroom en warmte kunnen voorzien.
Belgische wetenschappers uit Leuven zijn erin geslaagd om waterstofgas te produceren met een speciaal ontwikkeld zonnepaneel dat vocht uit de lucht haalt. Dit is weer eens stap voorwaarts in de energietransitie want waterstofgas uit zon is helemaal groen!
Onderzoekers van de KU Leuven zijn erin geslaagd om een speciaal zonnepaneel te ontwikkelen dat waterstofgas maakt uit het vocht in de lucht. Na 10 jaar ontwikkeling is het rendement van één paneel opgedreven tot 250 liter per dag, een wereldrecord volgens de onderzoekers.
Twintig van deze zonnepanelen zouden een gezin een winter lang van stroom en warmte kunnen voorzien. De ingenieurs toonden ons hun prototype in wereldprimeur. De eerste veldproef staat in de steigers.
Wereldprimeur
Het onderzoeksteam van professor Johan Martens maken via een kolf aan het zonnepaneel zichtbaar dat er waterstof belletjes ontstaan. Een meter geeft aan hoeveel waterstofgas opgewekt wordt. De onderzoekers verwachten – afhankelijk van het aantal zon- en lichturen – gemiddeld zo’n 250 liter waterstofgas per dag te kunnen opwekken. Dat is een record volgens de onderzoekers.
Onderzoeker Jan Rongé: “Twintig van die panelen produceren genoeg warmte en elektriciteit om in een zeer goed geïsoleerde woning de winter door te komen en nog stroom over te houden. Met nog twintig panelen erbij kan je een heel jaar elektrisch rijden”.
Doorbraak
Een klassiek zonnepaneel zet 18 tot 20 procent van de zonne-energie om in stroom. Als je met die stroom achteraf ook nog water moet splitsen in waterstof en zuurstof, dan gaat er heel wat energie verloren. Precies dat hebben de Leuvense ingenieurs opgelost door een zonnepaneel te ontwerpen dat rechtstreeks waterstof maakt. Met hun paneel (1,6 m²) wordt 15 procent van het zonlicht rechtstreeks omgezet in waterstofgas. Dat is een wereldrecord in de categorie ’toestellen van gewone materialen’.
Waterstofgas
Waterstofgas is een energiedrager die zowel elektriciteit als warmte kan opslaan en produceren. Het is een gas dat ook geen broeikasgassen of giftige stoffen vrijgeeft als je het gebruikt. De voorwaarde is wel dat je waterstof maakt met schone energie. En dat is wat het team van professor Martens heeft ontwikkeld, een apparaat dat van zon en waterdamp waterstofgas maakt.
“Het is eigenlijk een unieke combinatie van fysica en chemie. In het begin hadden we 0,1 procent opbrengst en moesten we echt zoeken naar die waterstofmoleculen. Vandaag zie je ze in bellen naar boven komen. Dus dat is tien jaar werken, blijven verbeteren, de problemen zoeken. Zo kom je uiteindelijk tot iets dat effectief kan werken.”
Waterstof uit hernieuwbare energie (groene waterstof) is al jaren een belofte op de energiemarkt. Maar tot een echte doorbraak is het nog niet gekomen. Waterstof zou nog steeds duur en omslachtig zijn om te maken en op te slaan. Tot dusver wordt het merendeel van de waterstof geproduceerd met behulp van olie en gas. Grijze waterstof dus, veel winst voor het klimaat of het milieu maak je daar niet mee. Is dit de technologie waarmee de energietransitie doelstellingen gehaald worden?
Royal Haskoning heeft een onderzoek uitgevoerd onder 10 woningcorporaties om de aansluting van rijtjeshuizen sneller, veiliger en goedkoper aan te sluiten op warmtenetten.
De nieuw ontwikkelde concepten met de naam ‘Warmte door de lucht’ brengen het warmtenet langs de gevel omhoog ter hoogte van de cv-ketel. En dat blijkt een enorm voordeel!
RWS – Uit onderzoek naar verschillende vormen van aquathermie, blijkt de potentie van thermische energie uit water als alternatief voor aardgas groter dan gedacht. Zo zou energie uit oppervlaktewater kunnen voorzien in circa 40 procent van de totale warmtevraag van de gebouwde omgeving.
De totale potentie van aquathermie is zelfs meer dan 50 procent.
Wordt waterstof dé energiedrager van Nederland? Die vraag stond centraal op het event ‘Big Beng’, dat op 12 maart georganiseerd werd door Innax. De conclusie: waterstof is niet de heilige graal, maar gaat wel een grote rol spelen in de Nederlandse energiemix.
Waterstof kan zonder veel kostbare aanpassingen door ons gasnetwerk stromen en is daarmee en welkome opvolger van Nederlands gas. Zeker als het opgewerkt wordt met groene stroom zoals ze dat in Groningen doen met energie uit de windparken op zee en op land. Jarenlange ervaring met waterstof proeftuinen hebben aangetoond dat opslag en transport relatief eenvoudig is. Lees meer
V-storage ontwikkelt megabatterijen. V-storage is een samenwerking van Scholt en VDL
Maanden geleden was energieopslag op een andere manier in het nieuws. Omdat de netkabels al te veel belast waren, mochten grote daken in het Noorden van het land, niet meer volgelegd worden met PV.
Jammer van de subsidies die klaarstaan voor Groningen en jammer van die prachtige boerderijdaken maar het Net kan het niet meer aan, was de boodschap.
Energieopslag & conversie
Geen wonder dat er nu een nationaal actieplan energieopslag & conversie gereed is. Met steeds meer natuurlijke energiebronnen zoals zonnepanelen en windmolens en de toenemende elektrificatie van Nederland, lopen vraag en aanbod van energie steeds verder uit elkaar. Het opslaan van energie wordt daarom noodzakelijk.
Jip Lemstra toont in zijn presentatie aan dat de prijzen voor energieopslag spectaculair gaan dalen.
Opslag in Lithium-Ion batterijen (LIB) kost nu ruim 9 cent per kWh, en in een normaal innovatietempo – 20% prijsdaling bij een verdubbeling van de markt – is de komende jaren een verdere prijsdaling te verwachten naar 1.5 cent/kWh.
Dat is geen theoretische toekomstmuziek. De fabrieken, die voor deze groei van de markt moeten zorgen, worden nu in China en de VS gebouwd. Niet voor de verduurzaming van de elektriciteitsvoorziening, maar voor de elektrische auto.
Sweco Nederland, Q Park N.V. en TNO onderzoeken of parkeergarages voor energieopslag en conversie kunnen zorgen. Want als geparkeerde elektrische auto’s in de garage een centrale batterij zijn kan de garage flexible energie leveren aan de omgeving.
Het resultaat: een integraal businessmodel, opgesplitst in business-modellen voor onder meer de EV eigenaar, de parkeergarage exploitant, de CPO, het netwerkbedrijf en de exploitant van de centrale batterij.
Batterij wordt niet genoemd in Klimaatakkoord
In dit rapport staat een mooi overzicht van welke mogelijkheden we hebben voor opslag en over welke termijn en het dan gaat. Wat opvalt is dat batterijen alleen worden gezien als dagopslag, wat vooral ten gunste komt van waterstof, maar daar zijn ook andere ideeën over.
Het gaat dus hard. Lenstra verwacht dat de elektriciteitsvoorziening fundamenteel anders wordt door de introductie van batterijfabrieken. Batterijen kunnen waarschijnlijk ook de groeiende problemen met de capaciteit van het net voor een belangrijk deel oplossen. En ook bij de gebruiker is een LIB voordeliger dan een zwaardere aansluiting zoals vaak nodig voor een warmtepomp of EV-snellader.
En Lenstra gaat nog een stapje verder. Want zonne-energie wordt ook steeds goedkoper. Een prijs van 2 cent/kWh in landen met veel zon is nabij. Er komt een tijd dat batterijschepen op en neer varen naar de Sahara om ons van goedkope stroom te voorzien.
Systeemintegratie
Misschien nog wel belangrijker is dat we onder invloed van de energietransitie een model zien ontstaan waarin verschillende energiebronnen (elektriciteit, brand- en grondstoffen en warmte) aan elkaar geknoopt worden. Waarbij een steeds groter deel van de gebruikte energie als elektriciteit begint, en energie over en weer op verschillende punten in de waardeketens wordt geconverteerd naar andere energiedragers.
Hernieuwbare elektriciteit zoals zon- en windenergie kunnen omgezet worden naar waterstof om als energiebuffer ingezet te worden. Daarmee zijn ze vooral in Groningen en Friesland aan het experimenteren. Deze systeemintegratie is een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle energietransitie, omdat het balans brengt op het Net, en garant staat voor flexibiliteit waarmee energiepieken opgevangen kunnen worden.
Opslagtechnologieën
Energie kan op verschillende manieren worden opgeslagen. Elke technologie heeft een eigen range aan capaciteit en opslagduur, en is afhankelijk daarvan voor specifieke toepassingen geschikt. Van frequentieregeling (systemen met een relatief kleine capaciteit die op zeer korte tijdsschaal veel vermogen kunnen leveren) tot seizoensopslag (zeer grote capaciteiten die over een periode van weken vermogen kunnen leveren).
Supercondensatoren
Condensatoren worden onder meer ingezet om voltage in hoogspanningslijnen te reguleren en pieken op te vangen.
Condensatoren worden ook gebruikt in start-stopsystemen van auto’s, om remenergie op te slaan en weer vrij te geven op het moment dat de motor moet opstarten.
Vliegwielen
Hierbij wordt elektrische energie in kinetische of potentiële energie omgezet.
Bijvoorbeeld in vliegwielen, door lucht samen te persen in ondergrondse tanks of cavernes of door water op te pompen naar een hoger gelegen reservoir. De energie wordt weer vrijgegeven door respectievelijk een vliegwiel af te remmen, de samengeperste lucht te laten uitzetten of het opgepompte water langs turbines te laten stromen
S4 Energy heeft in Almelo een demonstratieproject gerealiseerd waarin twee grote vliegwielsystemen samen met elektrochemische batterijen energie leveren voor frequentiehandhaving.
Delta 21 onderzoekt de mogelijkheid van een groot kunstmatig valmeer pal naast de Tweede Maasvlakte. Energieopslag voor dagen totseizoenen (via het oppompen van water) wordt hier gecombineerd met waterveiligheid en natuurherstel
Batterijen
Een opslagsysteem met litium-ionbatterijen van Eaton wordt in de Johan Cruijff Arena gebruikt voor frequentiehandhaving en als back-up stroomvoorziening van het stadion
De waterstof-bromideflowbatterijen van Elestor gebruiken niet-schaarse actieve materialen en de chemische reactie is 100% omkeerbaar, zonder verlies in levensduur. Daardoor is de prijs per opgeslagen kwh veel lager.
In de Green Village op de campus van de TU Delft ontwikkelt AquaBattery een energieopslagsysteem op basis van water en keukenzout.
CAES (Compressed Air Energy Storage)
Energie opslaan via perslucht (Compressed Air Energy Storage, of CAES) kan op kleine schaal, met cilinders, tot zeer grote schaal, met ondergrondse reservoirs. CAES is typisch geschikt om energie op te slaan voor minuten, uren of dagen. Ondergrondse zoutcavernes in Noord-Nederland zijn mogelijk ook geschikt voor grootschalige opslag.
Thermische energieopslag
Hierbij wordt een opslagmedium met energie geladen door het te verwarmen (bijvoorbeeld met restwarmte, zonnestraling of elektrisch). Door het medium te laten afkoelen, komt de opgeslagen energie weer vrij. In eerste instantie in de vorm van warmte, die echter ook weer in elektriciteit kan worden omgezet. Voorbeelden van opslagmedia zijn vloeistoffen (zoals bodemwater), vaste stoffen (zoals beton, magnetiet of bakstenen) en materialen die onder invloed van warmte een faseverandering ondergaan (ijs, zout) of waar warmte een chemische reactie in gang zet (tussen bijvoorbeeld waterstof en hydride).
Bij Mebin in Rotterdam is het eerste EnergyNest-systeem van Nederland geplaatst, waarmee hoge-temperatuur warmte in beton wordt opgeslagen.
Op verschillende plekken in Nederland worden ondergrondse, modulaire warmteopslagsystemen van HoCoSto geïnstalleerd. De constructie hiervan is zo sterk dat de ruimte erboven gebruikt kan worden; onderzocht wordt zelfs of erop gebouwd kan worden.
Het Ecovat is een zeer groot ondergronds waterreservoir waarin warmte met weinig efficiëntieverlies maandenlang kan worden opgeslagen. Onderzoek van Berenschot laat zien dat dit systeem significante besparingen kan opleveren bij netverzwaring.
Waterkracht
Power2gas
Bij de aardgasbuffer Zuidwending zet Energystock energie uit een zonnepark om in waterstof. Deze wordt nu opgeslagen in tanks, in de toekomst in zoutcavernes.
In Hoogeveen wordt een nieuwe wijk gebouwd met cv-ketels op waterstof, geproduceerd uit overschotten van lokale duurzame energieopwekking.
Nfuel-units van Proton Ventures kunnen op decentrale schaal duurzaam opgewekte energie opslaan in de vorm van ammoniak.
Hybride opslagsystemen
Er worden ook steeds meer hybride opslagsystemen ontwikkeld, waarbij verschillende opslagtypes worden gecombineerd, of die voor meerdere toepassingen van energieopslag geschikt zijn (waarmee de businesscase aantrekkelijker wordt). Voorbeelden hiervan zijn:
De Battolyser (een uitvinding van de TU Delft en Proton Ventures) is een nikkel-ijzerbatterij die kortstondige elektriciteitsopslag combineert met een alkalische elektrolyser. Zodra de batterijcapaciteit volledig benut is, gaat de Battolyser waterstof produceren. Een efficiënte combinatie van korte- en langetermijnopslag, op basis van schaalbare technologie.
Elektriciteit omzetten in warmte maakt het mogelijk om de elektriciteitsvoorziening extra flexibiliteit te geven. Het hierboven genoemde Ecovat is bijvoorbeeld primair bedoeld voor thermische seizoensopslag, maar kan ook worden ingezet om flexibeler op het actuele elektriciteitsaanbod in te spelen en energie slim te verhandelen.
SPIE: vertelt meer over twee van Nederland’s meest innovatieve gebouwen
SPIE – Dutch Mountains en Dutch Windwheel: ultra circulaire gebouwen die in staat zijn met de tijd te veranderen en beter te worden. SPIE doet mee. SPIE is nauw betrokken bij de conceptontwikkeling van twee markante ultra circulaire gebouwen:
The Dutch Mountains: de interactieve werk- en verblijfsomgeving van de toekomst
The Dutch Windwheel: het radicale ontwerp dat maximaal de mogelijkheden van energieproductie en beleving benut.
Circulair
Dutch Windwheel is een ontwerp van Johan Mellegers, architect Duzan Doepel en Lennard de Graaff.
"Ik stuur dit mailtje omdat de finale van SMARTCirculair op het ROC Midden Nederland mij toch op een manier heeft geraakt. Wat mij vooral heeft aangesproken is de inzet om duurzaamheid niet alleen van bovenaf te laten komen, maar juist vanuit de plekken waar het wordt toegepast te halen. Dit initiatief is voor mij dus iets wat echt de toekomst van Nederland (en daarbuiten) kan verbeteren, of in ieder geval de verbetering kan versnellen."
"De studenten zijn enorm gegroeid. Tijdens de kick off waren ze nog verlegen. De tweede keer ging het al beter en de derde keer nog beter. Er is een heel mooi ontwerp uitgekomen wat 100% past in ons PvE."
"We zijn blij dat we een heel mooi project hebben mogen neerzetten. We hebben er enorm van genoten, veel geleerd, nieuwe connecties gelegd met verschillende bedrijven en partijen. Het was hartstikke leuk."
Team Technova_Smartcirculair uit Ede
We gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze site zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruiken van deze site, gaan we er vanuit dat je ermee instemt.Ok
SmartBuilding hard- en software toepassingen zorgen niet alleen voor meer comfort. Ze besparen energie, zorgen voor een gezond binnenklimaat en zijn steeds vaker gebundeld in een totaaloplossing.
De registratie van de Energie OntwerpChallenge is open. Houden jullie van een uitdaging? Vinden jullie energie- en klimaat belangrijk? Laat dan zien wat je kunt en doe mee aan de 
“Mijn droom is 
Royal Haskoning heeft een onderzoek uitgevoerd onder 10 woningcorporaties om de aansluting van rijtjeshuizen sneller, veiliger en goedkoper aan te sluiten op warmtenetten. 
RWS – Uit onderzoek naar verschillende vormen van aquathermie, blijkt de potentie van thermische energie uit water als alternatief voor aardgas groter dan gedacht. Zo zou energie uit oppervlaktewater kunnen voorzien in circa 40 procent van de totale warmtevraag van de gebouwde omgeving. 
